Tekstil sektörü can çekişiyor

Ülkemizde 1990’lı yıllarda altın çağını yaşayan tekstil sektörü, gerekli destekten yoksun kalınca teker teker yok olmaya başladı. Bir dönem yıldızı parlayan ancak 1993 sonrası yıkım sürecine giren tekstilin ne kendine, ne de ülke ekonomisine bir yararı kaldı.

Şu anda sadece iç piyasa için üretim yapan sayılı fabrika var. Tekstil sektörünün önde gelen isimlerinden olan Leman Ticaret Direktörü Aydın Yorgancıoğlu, acı acı dert yanarak “Bizi üretimden kopardılar” dedi.

Tekstilde Türkiye ve Güney Kıbrıs ile artık rekabet edecek güçleri kalmadığını söyleyen Yorgancıoğlu, “Bizi üretimden kopardılar. Devlet okulları dahi bizden değil Türkiye’den ürün alıyor. Devlet, üretime destek vermediği için birçok fabrika kapandı. Kalanlar da ayakta zor duruyor” şeklinde konuştu.

Ciddi kriz yaşanıyor

Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi’nde uzun yıllar önce saatlerce çalışan dikiş makinelerinin sesi artık duyulmuyor.

1990’lı yıllarda ihracatta önemli payı olan tekstil sektörü, son yıllarda ciddi krizin içine girdi. Devletten destek alamayan, Türkiye ve Güney Kıbrıs ile rekabet edemeyen, maliyetlerini karşılayamayan, ihracatı duran birçok fabrika, çareyi kapısına kilit vurmakta buldu.

Ayakta durmaya çalışanların bir kısmı ise İngiltere’ye yaptığı ihracatlarla, okulların ve şirketlerin desteğiyle üretim yapmaya uğraşıyor.

Girdi maliyetlerini karşılayamayan, dönemlik personel alan, imalatını durduran fabrikalar zor ayakta duruyor.

Devletin yeterli teşvikleri vermemesi, ihracatta yaşanan sorunlar, girdi maliyetlerinin karşılanamaması gibi farklı birçok nedenden dolayı Balkan, Aralsan, Sontex, Mentay, Orhun Sport, Şevson, Orantex, Senova, Demirağ, IGS gibi fabrikalar, yıllar içinde tamamen kapısına kilit vurmak zorunda kalmıştı.

“Devlet okulları ve oteller yerli üretimi desteklemiyor”

Aydın Yorgancıoğlu, şu anda sadece iç piyasaya üretim yapmaya çalıştıklarını ancak, Türkiye ve Güney Kıbrıs’la rekabet edemedikleri için zor zamanlar geçirdiklerini söyledi.

Şirketinde geçmiş yıllarda 150 çalışanı olduğunu belirten Yorgancıoğlu, şu anda çalışan sayısının 50’ye düştüğünü ve gelecekle ilgili kaygıları olduğunu kaydetti.

Yorgancıoğlu, özel okul ve üniversitelerin birçoğu için dikim yaptıklarını ancak devlet okullarının yeterli ilgiyi göstermediğini ve ürünlerini Türkiye’den getirmeyi tercih ettiğini belirtti.

Turizm açısından ülkemizde önemli birçok büyük otel olduğunu ifade eden Yorgancıoğlu, otellerin de nevresim takımı ve üniforma gibi ihtiyaçlarını Türkiye’den karşıladığını anlattı.

“Devlet sahip çıkmazsa ayakta kalan birkaç firma da batacak”

Türkiye’nin 1993’te Gümrük Birliği’ne girmesinin ardından Kuzey Kıbrıs’ta rekabetin tamamen sıfırlandığını kaydeden Aydın Yorgancıoğlu, şöyle devam etti:

“Türkiye’nin olduğu yerde biz ticaret yapamıyoruz. Rekabet yapma fırsatı olmuyor. Fiyatları bize göre çok daha ucuz ve cazip. İnsanlar da haklı olarak onları tercih ediyor. Biz 1990 öncesi yurtdışına ihracat yapıyorduk. Bir de Rum tarafının kapıları açıldı ve vatandaşlar da haklı olarak marka olan kıyafetler almak için oradan alışveriş yapmaya başladılar. Bu şekilde tekstil sektörü de dibe vurdu”.

Turistlere ürettikleri ürünleri satamadıklarını belirten Yorgancıoğlu, bir zamanlar Güney Kıbrıs ve Birleşmiş Milletler askerleri için kıyafet diktiklerini söyledi.

Piyasada şu anda sadece okullar için üniforma diken birkaç firma kaldığına işaret eden Yorgancıoğlu, devletin sahip çıkmaması halinde bu firmaların da batacağını savundu.

“Bizi üretimden kopardılar”

Devletin tekstil sektöründe iş yapmaya çalışan yerel fabrikalardan en azından okulların dahi alışveriş yapmasını zorunlu kılması gerektiğine dikkat çeken Yorgancıoğlu, “Bizi üretimden kopardılar. Şimdi de ayakta kalanların vazgeçmesini istiyorlar. Elektrik fiyatlarında dahi bir kolaylık yapmadılar” dedi.

Yorgancıoğlu, özel okulların birçoğunun yerel fabrikaları ve üretimi desteklemesine rağmen birçok devlet okulunun kıyafet ve ihtiyaçlarını İstanbul’dan karşıladığını söyledi.

Yorgancıoğlu şöyle devam etti:

“Okulların başladığı dönem işleyip diğer zamanlarda işçilerimizi azaltıyoruz. Part- time bir iş gibi oldu bu.

Devletin elinde güç yoktur. Biz zamanında devletten bize destek olmasını istedik ama yüzde yüz elli faizlerin altında ezildik. Eskiden yüz elli personelimiz vardı, şimdi elli kişi var sadece. Bizim sektörde istikrar yok. Ama yine de ayakta kalmaya çalışıyoruz, sürekli bir girişim içindeyiz. Devletin düşük faizli teşvik kredileri vermesi lazım ki kendimizi geliştirelim, ayakta duralım.”

Kıbrıs Gazetesi