Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotais’in, “Doğu Akdeniz’e kıyısı olan devletler forumu” önerisini gündeme getirmesine, ABD Başkanı Donald Trump’ın uluslararası anlaşmazlıkları çözme iradesi ve yakın çalışma arkadaşlarının bir Türk-Yunan Ajandası harekete geçirme çabasının yol açtığı bildirildi.
Haftalık Kathimerini’ye göre analizciler, konuya müdahil olan bazı çevrelerin perde gerisi inisiyatiflerinin, Türkiye’nin tavrının ve KKTC Cumhurbaşkanlığı’na Tufan Erhürman’ın seçilmesinin yarattığı olanağın, Güney Kıbrıs-ABD ilişkilerindeki iyileşme ve Amerikalıların Ada’daki askeri üslere ilgisinin forum önerisinin nedenleri olabileceğini değerlendiriyor.
Gazeteye göre, bir dizi olgu ve inisiyatif ve perde gerisinde çeşitli düzeylerde devam eden yoğun hareketlilik, Doğu Akdeniz’deki Türk-Yunan anlaşmazlığı ve Kıbrıs sorununda ‘bir şeyler olduğu’ saptamasını ortaya çıkarıyor.
Analizcilere göre, Donald Trump’ın Afrika danışmanı Massad Boulos’un Yunanistan, Libya ve Türkiye üçgenindeki temasları aracılığıyla perde gerisinde gerçekleştirdiği nabız yoklamalarının, bütün müdahil ülkelerin çıkarına olacak ve Avrupa’yı Rusya’ya bağımlılığından ve ABD’nin hegemonik rolünden kurtaracak enerji programlarını engelleyen meselelerin çözümünü hedefliyor.
Girit-Güney Kıbrıs elektrik kablosu bağlantısıyla (GSI) ilgili eylemlerin de da bunu kolaylaştırdığı bildiriliyor.
Haberde, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in, Doğu Akdeniz’e kıyısı olan 5 ülke arasında konferans (Doğu Akdeniz Forumu) önerisi ile Türkiye, Mısır, Libya ve Güney Kıbrıs’ı “şaşırttığına” dikkat çekildi.
"HRİSTODULİDİS, DETAYLARI GÖRENE KADAR ÇEKİMSER"
Forum önerisi hakkında Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetridis’in Lüksemburg’ta görüştüğü Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a ve Miçotakis’in Slovenya’da görüştüğü Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’e bilgi verdiğini yazan gazete, Hristodulidis’in detayları görene kadar Yunan önerisine çekimser durduğunu aktardı.
Habere göre, Miçotakis birkaç gün önce Mısır Devlet Başkanı El Sisi’yle yüz yüze görüşmesinde konuyu açtı ancak henüz özlü görüşme yapılmadı.
Kaynaklar, Yunan Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan planın perspektif kazanabilmesi için içerdiği 5 ana konudan en kolay olanların, yani göç, deniz çevresinin korunması, bağlantı ve siyasi koruma konularında iş birliğinin ileri götürülmeye çalışılacağını kaydetti.
Kaynaklara göre bu başlıkların, Yunan inisiyatifinin ‘kalbi’ olarak nitelendirilen deniz yetki alanlarının sınırlandırılması konusuna daha kolay geçilebilmesi için bir çeşit Güven Yaratıcı Önlem olarak çalışması hedefleniyor.
Bu noktadaki ana engelin Türkiye’nin Rum yönetimi ile görüşmeyi reddetmesi ve Libya’da iki ayrı yönetim bulunması olduğuna ancak bunların aşılabileceğine işaret eden gazeteye göre, Türkiye’nin, Kıbrıslı Türklerin çıkarlarının da temsil organı olarak katılması halinde beşli forumun ileri götürülebileceğini yazdı.
Analizcilere göre, Türkiye’nin tavrını büyük ölçüde, Avrupa savunmasına katılımı öncelikleri arasına alması ve Yunanistan’ın SAFE kredileriyle ilgili vetoda ısrar etmesi belirliyor.
SAFE’e katılım baskısı ve Yunanistan’ın çıkmazı aşma önerisi -paralelinde- Kıbrıs sorununda daha kapsamlı müzakerelerin başlamasının, Forum’un nihai hedefi olan deniz yetki alanlarının sınırlandırılması için baskı unsuru olarak işleyebileceği belirtildi.